در قسمت اول درباره آسمان نما و اینکه پلنتاریوم و یا آسمان نما چیست صحبت کردیم. گفتیم آسمان نما یا افلاک نما شامل گنبدی برای شبیه سازی گنبد آسمان و یک پروژکتور نوری یا دیجیتالی است که در مرکز این نیمکره گنبدی شکل نصب شده است و عمل شبیه سازی صورت های فلکی و موضوعات سماوی را در هر زمان از سال انجام می دهد.
تاریخچه آسمان نما
سابقه طراحی و ساخت آسمان نما به قرن ۱۸ میلادی باز می گردد، زمانی که ساخت گوی های متحرک و افلاک نماهای مکانیکی با نام پلنتاریوم متداول بودند. در اواسط قرن هفدهم چند گوی توخالی به قطر ۴ تا ۵ متر (۱۳ تا ۱۶ فوت) ساخته شد، بطوریکه در داخل آن تعداد محدودی بازدید کننده می توانستند ستارگان را به صورت سوراخ های کوچک در گوی مشاهده کنند.
اولین آسمان نما با پروژکتور ستاره ای توسط والتر بورس فیلد، (Walter bauersfeld، ۱۹۵۹-۱۸۷۹) که در شرکت کارل زایس آلمان (Carl Zaiss) کار می کرد، ابداع و ساخته شد.
مدل شماره یک آسمان نما نیز در سال ۱۹۲۳ میلادی کامل گردید و همان سال در موزه Deutsches، در شهر مونیخ آلمان به نمایش گذاشته شد. دومین مدل آسمان نما که مورد استفاده قرار گرفت، شکل و قواره ای عجیب همانند یک دمبل بزرگ داشت.
اولین تئاتر عمومی ستاره شناسی نیز در Vienna رم ایتالیا و مسکو ساخته شد.
در نمایشگاه بین المللی شیکاگو در سال ۱۹۳۰ میلادی آسمان نمای آدلر (Adler) درهایش را برای نمایش عمومی گشود. آدلر تاکنون بعنوان یکی از برجسته ترین آسمان نماهای دنیا باقی مانده است.
آسمان نمای لندن در سال ۱۹۵۸ میلادی کامل گردید. این آسمان نما نخستین آسمان نمای با گنبد بتنی بود.
پیشتاز و مروج آسمان نماهای کوچک در ایالات متحده آرماند اسپیتز (Armand spitz) (۱۹۷۱-۱۹۰۴) بود که صدها آسمان نمای کوچک در مناطق مختلف نصب و راه اندازی کرد.
در ژاپن نیز تولید کنندگان ادوات نوری به نامهای سیزوگوتو Seizo Goto و مینولتا Minolta صدها آسمان نمای کوچک در بخشهای مختلف کشور نصب و راه اندازی کردند.
در اوایل دهه ی ۱۹۸۰ میلادی اونز و سادرلند (Evans & Sutherland) اولین پروژکتور ستاره ای دیجیتال را ابداع کردند که توانمندی های بیشتری نسبت به پروژکتورهای متداول داشت.
بیشتر بخوانید:
آسمان نما یا شبیه ساز علم نجوم
اجزای آسمان نما
آسمان نما یا افلاک نما شامل گنبدی برای شبیه سازی گنبد آسمان و یک پروژکتور نوری یا دیجیتالی است که در مرکز این نیمکره گنبدی شکل نصب شده است و عمل شبیه سازی صورت های فلکی و موضوعات سماوی را در هر زمان از سال انجام می دهد. آسمان نمای ثابت جایی است که میتوان به آنجا رفت تا بفهمیم آسمان شب چگونه است. آسمان نما یک اتاق بزرگ با سقف گنبدی شکل است که صندلیهای بسیاری دارند. یک نورافکن مخصوص در این اتاق میتواند تصاویری از سقف گنبدی شکل را منعکس کند و ستارهها و سایر اجرام آسمان شب را به ما نشان دهد. همچنین بسیاری از آسمان نماها دارای تلسکوپ هستند که میتوانید از آن طریق نیز نظاره گر آسمان شب باشید.
پروژکتور آسمان نماها به طورکلی در دو نوع وجود دارند:
- پروژکتور نوری- مکانیکی
- پروژکتور دیجیتال
با کمک این ابزار کمک آموزشی می توان علاوه بر آموزش مبانی نجوم، برخی پدیده های سماوی مانند: کسوف (خورشید گرفتگی)، خسوف (ماه گرفتگی)، انواع حرکت سیارات (مستقیم و برگشتی)، حرکت آرام یا تند اجرام آسمان، حرکت خاص ستارگان در بازه های زمانی طولانی چند هزار سال، پدیده شفق و فلق قطبی و … را در هر نقطه فرضی از کره ی زمین و در هر زمان دلخواه مشاهده کرد.
آسمان نمای سیار
اخیرا و طی چند سال گذشته، آسمان نماها به صورت متحرک و قابل حمل ساخته شده اند. به طوری که این نوع آسمان نما شامل چادرهای گنبدی شکل بادی کوچک و به صورت قابل حمل ابداع شده است که می تواند برخی پدیده ها را همانند آسمان نماهای بزرگ و ثابت، برای اجتماعات و گروه های کوچک علاقه مند در مدارس و دانشگاهها اجرا نماید.
آسمان نمای دیجیتالی یکی از پیشرفته ترین مدل های موجود آسمان نما در جهان است که گروه نجومی شباهنگ نیز با طراحی و ساخت آن، اقدام به برپا کردن چادر آسمان نما در مدارس و مراکز اموزشی و پژوهشی و آموزش علم نجوم به صورت سه بعدی در تمامی شهرهای ایران کرده است. آنچه که شباهنگ را از دیگر موسسات مشابه متمایز می کند، عرصه های مختلفی است که وارد شده و توانسته ضمن کسب تجاربی عالی در زمینه های مختلف آموزشی و کمک آموزشی، به عنوان یک کارآفرین برتر سربلند بیرون آید. به طوری که فقط معطوف به علم نجوم نبوده و به دنبال گسترش فعالیت خود، اقدام به ارائه و آموزش سایرعلوم دیگر همچون زیست شناسی و آناتومی بدن نیز کرده است.
اهداف آسمان نمای سیار شباهنگ:
- آشنایی دانش آموزان با نظم و هماهنگی جهان خلقت و تحکیم ایمان به خالق هستی.
- کمک به استعداد یابی دانش آموزان در علم نجوم.
- علاقه مندی دانش آموزان به علوم پایه به ویژه فیزیک و زیست.
- آموزش علمی همراه با جذابیت های تفریحی
- تدریس همراه با خلاقیت
- برگزاری اردو در مدارس بدون نیاز به صرف هزینه برای اردوهای بیرون از آزمایشگاه و نداشتن مشکلاتی از قبیل هماهنگی، کسب مجوز اردو، ایاب و ذهاب و …
- در صورت خرید آسمان نما، بستری مناسب برای کارآفرینی و ایجاد اشتغال برای علاقه مندان در حوزه تدریس در زمینه های مختلف علمی به دانش آموزان فراهم می شود.
آسمان نمای شباهنگ همچنین آماده ارائه خدمات آموزشی به تمام نقاط کشور و طراحی و ساخت تجهیزات شبیه سازی در این زمینه است.
اینستاگرام : Shabahang.planetarium
تلگرام : shabahang_planetarium@
نظرات بسته شده است.