شهر برلین دارای یک آسمان نمای بسیار دیدنی است که مردم از سراسر اروپا و دیگر نقاط دنیا به بازدید آنها می روند. آسمان نمای بزرگ زایس (Zeiss) مدرن ترین تئاتر علمی اروپا است. این بنا به مناسبت ۷۵۰مین سالگرد برلین در سال ۱۹۸۷ ساخته شده است. گنبد آن با قطر ۳۰ متر، منظره ی بینظیری در شهر برلین را شکل می دهد. به علاوه وجود یک سالن بزرگ برای آسمان نما با ۳۰۷ صندلی و یک سالن سینما با ۱۶۰ صندلی، فضای منحصر به فردی را برای علاقمندان به دنیای نجوم و علم فراهم می کند. پس از گذشت تقریباً دو سال که صرف نوسازی این بنا شد، این خانه اکنون دارای فناوری رسانه ای جدید است و همچنین طراحی جدیدی برای آن ترتیب داده شده است. این آسمان نما تنها برنامه های نجومی را نشان نمی دهد، بلکه بازدیدکنندگان را به همه رشته های علوم طبیعی نزدیک می کند. با سپاس از فناوری جدید، پخش تصاویر گنبدی شکل که به نام Full-Dome معروف اند، مباحث علمی می توانند با روشی چشمگیر و سرگرم کننده ارائه شوند. البته که موسیقی ، فرهنگ و تئاتر نیز به ساخت محتوا کمک شایان ذکری دارند.
از جمله نکات قابل توجه در این مجموعه امکان استفاده برای بسیاری از افراد با نقص جسمانی است. سالن این آسمان نما و همچنین سالن سینمای آن با ویلچر قابل دسترسی کامل است و علاوه بر آن حلقه القایی برای سمعک افراد ناشنوا و یا کم شنوا موجود است.
تاریخچه ساخت آسمان نمای زایس
آسمان نمای بزرگ زایس پس از تنها دو سال ساخت، در اکتبر ۱۹۸۷ افتتاح شد. با قطر گنبدی بیرونی آن به طول ۳۰ متر و قطر گنبد داخلی آن ۲۳ متر، نه تنها منظره شهر برلین را شکل می دهد، بلکه یکی از بزرگترین آسمان نماهای اروپا نیز محسوب می شود. این آسمان نما بین سال های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶ به طور جامع نوسازی شد. علاوه بر فناوری های رسانه ای جدید و یک طراحی مجدد، محتوای آموزشی آن نیز مورد بازبینی قرار گرفت. این آسمان نمای زمینی سی امین سالگرد خود را در اکتبر سال ۲۰۱۷ جشن گرفت.
تکنولوژی به کار رفته در آسمان نمای برلین
از سال ۲۰۱۶، ZEISS UNIVERSARIUM مدل IX* پروژکتور اصلی جدید آسمان نمای بزرگ زایس است که به طور ویژه برای آن طراحی شده است. زایس پلنتاریوم، آسمان شب را با درخشش طبیعی بر روی گنبد ۲۳ متری خود به تصویر می کشد. علاوه بر این، هشت پروژکتور سیاره ای حرکت ستاره های در حال تغییر را در محوطه نشان می دهند. پروژکتور آن همچنین توسط یک سیستم پروژکتور دیجیتال چند کاناله، با ده پروژکتور ویدئویی مدل ZEISS VELVET برای به تصویر کشیدن فیلم های ۳۶۰ درجه گنبدی به کار می رود.
سیستم موج صدای فضایی، که توسط موسسه Fraunhofer for Digital Media Technology IDMT توسعه داده شده است، یک تجربه از صدای گوش نواز فضایی را تضمین می کند. در این مجموعه از ۴۹ بلندگو و ۴ ساب ووفر استفاده شده است. به همراه سیستم گنبدی تازه نصب شده، دنیاهای سه بعدی برای تجربیات سمعی و بصری تماشاچیان فراهم می شود.
برنامه های آسمان نمای زایس
- “سیاره آبی ما”: امروزه اخترشناسان تصور می کنند که حدود ۱۰۰ میلیارد کهکشان در جهان وجود دارد که هر کدام ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد ستاره دارند. اکتشافات اخیر نشان می دهد که تقریباً هر یک از این ستاره ها دارای سیستم سیاره ای هستند. اما تنها سیاره قابل سکونتی که تا به امروز از آن می شناسیم زمین است.
این نمایشگاه در حیاط آسمان نمای بزرگ زایس، در هفت بنر بزرگ، پنج منطقه آب و هوایی زمین را با خصوصیات مختلف خود نشان می دهد: منطقه گرمسیری، منطقه نیمه گرمسیری، منطقه معتدل، منطقه زیر قطبی و منطقه قطبی. عکس های منحصر به فرد، اثرات مثبت و منفی اقدامات انسان را بر روی اکوسیستم زمین قابل مشاهده می کند – از آتش سوزی جنگل های کنونی در آمازون گرفته تا آلودگی نوری در اروپا که از فضا قابل مشاهده است.
درباره آسمان نمای شباهنگ
همانگونه که در متن بالا مطالعه کردید، آخرین تکنولوژی مربوط به نمایش تصاویر در آسمان نماها، استفاده از فیلم های فول دام (Full-Dome) به جای فیلم های تخت است. در این میان تیم شباهنگ با بهره گیری از آخرین تکنولوژی ها و تلاش بی وقفه، تمامی فیلم های خود را به این فناوری مجهز کرده است. بدین ترتیب تصاویر از حالت کشیده در صفحه به حالت گنبدی شکل تبدیل می شوند و باعث ایجاد وضوح بیشتر در تصاویر خواهد شد.
همچنین آسمان نمای شباهنگ نیز مانند مجموعه ی زایس، خود را تنها محدود به علم نجوم نکرده و همواره در تلاش است تا جدیدترین برنامه های محبوب برای تماشاچیان خود را تهیه نماید. از جمله ی این برنامه ها میتوان برنامه های درباره بدن انسان، دنیای زیر آب و یا انقراض دایناسورها را نام برد.
همچنین بخوانید:
برنامه آسمان نمای جهان تاریک در موزه تاریخ طبیعی آمریکا
منبع : www.planetarium.berlin
مترجم : فرشته مجیدی
