کیهان شناس افسانه ای اتحاد جماهیر شوروی در ۸۵ سالگی درگذشت. آژانس فضایی روسیه Roscosmos روز جمعه ۱۱ اکتبر این خبر را در وب سایت خود اعلام کرد. الکساندر لئونوف متولد ۱۹۳۴ در روسیه، به عنوان اولین انسانی که در فضا راهپیمایی کرد، پس از تحمل یک دوره طولانی بیماری در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۹ در بیمارستان نظامی بوردنکو مسکو درگذشت.
راسکوسموس، شرکت فضایی فدرال روسیه در بیانیه ای گفت: “یکی از نخستین کیهان نوردان عصر فضاى جهان، که زندگی اش همیشه وقف کشور و کارش بود. او نام خود را با حروف طلایى در تاریخ جهانى فضا ثبت کرد.”
به دنبال مرگ لئونوف، رئیس جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، پیام تسلیت خود را به خانواده لئونوف فرستاد و او را “پیشگام واقعی، یک فرد قوی و قهرمان” خواند.
۵۴ سال پیش در ۱۸ مارس سال ۱۹۶۵، اولین انسان در فضا پیاده روی نمود. در این روز، فضاپیمای واسخود-۲ با رمز پرواز «الماس» از پایگاه فضایی بایکونور به فضا پرتاب شد. فرمانده پرواز پاول بلیایف و ناوبر آن الکسی لئونوف بود. او بیش از ۱۸ ماه برای پرواز فضایی و انجام راهپیمایی فضایی تمرین کرد. در این پرتاب روی هم رفته الکسی به مدت ۱۲ دقیقه در فضای بیکران شناور بود. در پایان راهپیمایی فضایی فشار هوای داخل لباس فضایی الکسی به حدی زیاد شده بود که نتوانست دوباره به داخل فضاپیما برگردد. او مجبور بود شیرهای اطمینان لباس فضایی خود را باز کرده تا کمی از اکسیژن درون آن را خارج کند. در نهایت او به سختی توانست به داخل فضاپیما برگردد.
لئونوف درباره اولین تجربه راهپیمایی فضایی خود و اولین انسانی که این تجربه را کسب کرد می گوید: “من در فضای بیکران راهپیمایی می کردم، اولین انسانی بودم که چنین تجربه ای می داشت… شعف و هیجان آن لحظه ها را با هیچ حسی در زندگی نمی توان مقایسه کرد. از طرفی مانند یک مورچه در برابر عظمت کیهان احساس ناچیز بودن می کردم و از طرف دیگر احساس قدرت عجیبی در من موج می زد”.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید الکساندر لئونوف در کنار فضانوردی نقاشی هم می کرد و در انجام ماموریت های خود همیشه مداد رنگی و مداد شمعی به مدار زمین می برد و صحنه هایی را که از فضاپیما می دید نقاشی می کرد.
لئونف در کنار یوری گاگارین از بین ۲۰ خلبان اول نیروی هوایی اتحاد جماهیر شوروی که در سال ۱۹۶۰ به عنوان کیهان نورد فضایی آموزش دیده بودند، انتخاب شد. لئونوف دو بار به فضا پرواز کرد و در مجموع ۷ روز و ۳۲ دقیقه از سیاره زمین دور شد. لئونوف هم در کشورش و هم در ایالات متحده یک نماد بود. به طوری که آرتور سی کلارک نویسنده رمان های علمی تخیلی در کتاب رمان علمی‌تخیلی ۲۰۱۰: اودیسه دو، یکی از فضاپیماهایش را کیهان‌نورد الکسی لئونوف نامگذاری کرده است.
در پایان باید گفت منظور از راهپیمایی فضایی این است که گاهی پیش می آید فضانوردان برای تعمیر فضاپیما یا نصب یک قطعه جدید و یا حتی انجام یک ماموریت تحقیقاتی علمی مجبور می شوند چند ساعتی را از فضاپیمای خود خارج شوند و با لباس مخصوص فضانوردی، وظیفه خود را انجام دهند. فضانوردان می توانند ماهواره ها یا سفینه هایی را که در فضا هستند تعمیر کنند یعنی می توانند به جای بازگرداندن آن ها به زمین بعضی از موارد اصلاحی و تعمیراتی را در فضا انجام دهند.
فضانوردان به کمک «کابل عایق اطمینان» به بدنه فضاپیما متصل باقی می مانند. کابل عایق اطمینان یا کابل بند نافی، باقی ماندن فضانورد در نزدیکی فضاپیما را تضمین می کند، همچنین بازگشت او را به داخل سفینه آسان تر می نماید. به این عملیات راهپیمایی فضایی یا space walk می گویند.
منبع: www.theguardian.com ، www.space.com
مترجم: اشرفی
