زحل: جواهری در منظومه شمسی
زحل ششمین سیاره از خورشید و دومین سیاره بزرگ منظومه شمسی است. cronus نام لاتین آن به معنای خدای خورشید در فرهنگ یونانی است. Saturn ریشه کلمه Saturday در زبان انگلیسی است.
زحل دورترین سیاره نسبت به زمین است که با چشم غیر مسلح دیده می شود، اما با استفاده از تلسکوپ ویژگی های برجسته ی آن هم قابل دید خواهد بود.
ویژگی های فیزیکی زحل
زحل سیاره ای بزرگ و گازی است که بیشتر آن از هیدروژن و هلیوم انباشته شده است و حجم آن به اندازه ی ۷۶۰ برابر زمین بزرگ است و سنگین تر از هر سیاره ای به غیر از مشتری است. همچنین کمترین چگالی را در میان سیارات دارد و تنها مقدار کمی چگالی آن کمتر از آب است. به این معنا که اگر آن را در ظرف بزرگی از آب بیندازیم، روی آب خواهد ماند!
باند زرد و طلایی دیده شده در اتمسفر زحل نتیجه تند باد های شدید در لایه های بالایی جو آن است که سرعت آن می تواند تا ۱۸۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد. بلورهای آمونیاک در فضای بالای زحل باعث این رنگ زرد شده است.
بعد از مشتری، زحل سریع تر از هر سیاره ی دیگری دوران می کند و یک دوران کامل آن هر ده ساعت و سی دقیقه انجام می شود. سرعت دورانی زیاد آن در خط استوا باعث تورم و در قطب ها مسطح شده است. مدار استوای این سیاره ۱۳ هزار کیلومتر عریض تر از فاصله ی بین قطب هاست.
هر ساله طوفانی سهمگین در اتمسفر زحل پدیدار می شود( هر سال زحل تقریبا ۳۰ سال زمین است) و دما جریان های باد را تغییر می دهد. تاکنون شش طوفان از روی زمین از سال ۱۸۷۶ میلادی تا ۲۰۱۱ رویت شده است و کاوشگر Cassini ناسا اولین دنبال کننده ی گردان آن است. همانند دیگر سیاره های بزرگ، زحل دارای نور شمالی و جنوبی است که ناشی از پرتو های نور خورشیدی است.
بیشتر بخوانید:
حقایقی در مورد عطارد سیاره نزدیک به خورشید
ساختمان و ترکیب بندی سیاره زحل
اتمسفر آن شامل ۹۶٫۳ درصد هیدروژنی مولوکلی است، ۳٫۲۵ درصد هلیوم، مقدار ناچیزی متان امونیا، هیدروژن دتروید، اتان، یخ های امونیا ، ذرات یخ آب معلق و ذرات امونیا هیدروسولفید است. هسته ی مغناطیسی ان حدود ۵۷۸ برابر قوی تر از زمین است.
زحل احتمالا از یک هسته آهن نیکل و سنگ (ترکیبات سیلیکون و اکسیژن) تشکیل شده است. این هسته توسط یک لایه عمیق از هیدروژن فلزی احاطه شده است، یک لایه متوسط از هیدروژن مایع و هلیوم مایع، و در نهایت لایه بیرونی از گاز است.
قمر های زحل
زحل حداقل ۶۲ قمر دارد. تا کنون زحل با نام Cronus، لرد بزرگ در فرهنگ یونانی شناخته شده است. قمرهای آن نیز بر اساس نام های لرد های یونانی و فرانسوی نام نهاده شده اند.
بزرگترین قمر زحل تیتان (Titan) مقداری بزرگتر از عطارد است و دومین قمر بزرگ منظومه شمسی است. این قمر پوشیده از لایه بسیار نازکی از نیتروژن در اتمسفر خود است که می تواند شبیه آنچه باشد که زمین در گذشته داشته است. در حالیکه اتمسفر زمین تنها ۶۰ کیلومتر در فضا بسط یافته است اتمسفر این قمر تقریبا ده برابر بزرگتر است. اتمسفر Titan شامل هیدروکربن ها و مواد شیمیایی است که مقدمات تولید سوخت های فسیلی را در زمین فراهم آورده اند. باران های متانی از اسمان ان فرو می ریزد و در امتداد قشای یخی جریان می یابد. تحقیقات اخیر نشان داد داده است در آن مقداری پروپیلن نیز وجود دارد.
حلقه ی زحل
Galileo Galilei اولین کسی بود که حلقه های زحل را در سال ۱۶۱۰ مشاهده نمود اگرچه در تلسکوپ او آن ها شبیه دست های به هم چسبیده یا بازوان بودند. و این Christiaan Huygens اخترشناس آلمانی بود که این حلقه را به صورت رینگی تخت شناسایی کرد. اخترشناسان همچنین با تلکسوپ های قوی تر موفق شدند تعداد زیادی حلقه ی ذرات یخ و سنگ را برای زحل شناسایی کنند. بزرگترین حلقه ی ان حدود ۲۰۰ برابر قطر یک سیاره است. این حلقه ها به صورت عمومی به نام های الفبایی به ترتیبی که کشف شده اند نام گذاری شده است. همچنین گفته هایی وجود دارد که حلقه ها در ساعاتی دارای میله های متصل کنند ه ای هستند که ناپدید می شوند.
اولین کاوشگری که به زحل نزدیک شده است Pioneer 11 در سال ۱۹۷۹ بود است که در فاصله ۱۳۷۰۰ مایلی ان پرواز داشته است و توانسته از دو حلقه بیرونی آن را کشف کند.
مرجع مقاله
گروه علمی آموزشی شباهنگ با هدف اعتلای هر چه بیشتر آموزش و پرورش و رشد خلاقیت، به ارائه خدمات آموزشی در جهت شناسایی و ترویج مفاهیم آموزشی از جمله نجوم آماتوری با استفاده از آسمان نمای دیجیتال سیار، برگزاری تورهای رصدی در مدارس و دانشگاه ها، کلاس آزمایش های مهیج، کلاس پزشک کوچک (زیست شناسی و آناتومی بدن)، کارگاه های ساخت هواپیما موتورکشی و هواپیما مدل، کارگاه های تفریحی از جمله پخت پنکیک، کاسه شکلاتی و … پرداخته است. شباهنگ این افتخار را دارد که در برگزاری انواع مختلفی از کلاس ها و کارگاه های علمی، آموزشی و تفریحی با مدارس و مراکز آموزشی و پژوهشی همکاری داشته باشد.
اینستاگرام : Shabahang.planetarium
تلگرام : shabahang_planetarium@
