صورت فلکی مرداد ماه، شیر یا اسد (leo)

بوسیله mrx به روز رسانی شده در ۸ بهمن, ۱۳۹۸

موقعیت و حقایق صورت فلکی مرداد ماه

صورت فلکی شیر در نیمکره شمالی آسمان واقع شده و معمولا با شیر نمیایی در افسانه های یونان باستان مرتبط است. اسد ۱۲ امین صورت فلکی بزرگ آسمان است و منطقه ای به وسعت ۹۴۷ درجه مربع از آسمان را اشغال کرده است. این صورت فلکی در ربع دوم نیمکره شمالی قرار دارد و در عرض های جغرافیایی بین ۹۰+ و ۶۵- قابل مشاهده است. صورت فلکی های همسایه خرچنگ، گیسو، پیاله، مار باریک، سیاه گوش، دب اکبر و سنبله هستند.

لئو همراه با صورت فلکی های قوچ، گاو، دوپیکر، خرچنگ، سنبله، ترازو، عقرب، کماندار، بزغاله، آبریز و دوماهی به خانواده صورت فلکی ماه های سال تعلق دارد.

بارش شهابی مرتبط با این صورت فلکی بارش شهابی اسدی است که معمولا هر ساله در فصل پاییز رخ می دهد و در روز های ۲۶ و ۲۷ آبان به اوج خود می رسد.

افسانه صورت فلکی شیر

شیر یکی از قدیمی ترین صورت فلکی های آسمان است. شواهد باستانی نشان می دهد که مردم بین النهرین ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح صورت فلکی ای شبیه به اسد داشته اند. ایرانیان این صورت فلکی را با نام شیر می شناختند، بابلیان آن را UR.GU.LA به معنی شیر بزرگ می خواندند، مردم سوریه این صورت فلکی را به نام آریو و ترک ها آن را به نام آرتان می شناختند.

بابلی ها ستاره آلفا شیر را “ستاره ای که در قلب شیر قرار دارد” یا ستاره پادشاه می نامیدند. این صورت فلکی و درخشان ترین ستاره ی آن در بسیاری از فرهنگ های باستانی معروف بوده است.

یونانیان این صورت فلکی را با شیر نیمیایی، هیولایی که توسط هرکول در اولین مرحله از ۱۲ خوان کشته شد، مرتبط می دانستند. اراتوستنس و هیگینوس نوشته اند که شیر به دلیل اینکه پادشاه حیوانات بود، در میان صورت فلکی ها قرار داده شده است.

شیر افسانه ای در غاری در نمیا، شهری واقع در جنوب غربی کورینتوس زندگی می کرد و با کشتن ساکنان محلی آرامش را از شهر گرفته بود. هیچکس نمی توانست شیر را بکشد زیرا پوست آن توسط هیچ سلاحی شکافته نمی شد. هرکول که از این ویژگی شیر باخبر نبود ابتدا تلاش کرد آن را با تیرهایی که خود ساخته بود بکشد اما با پرتاب اولین تیر از غیرقابل نفوذ بودن پوست شیر مطلع شد. بنابراین شیر را در غارش به دام انداخت، با آن گلاویز شد و در نهایت توانست شیر را خفه کند. پش از کشتن شیر، هرکول با استفاده از پنجه های شیر مرده پوست شیر را کند و آن را مثل شنل پوشید. این شنل هم از هرکول محافظت می کرد و هم باعث می شد او مهیب تر به نظر برسد.

ستاره های درخشان صورت فلکی شیر

آلفا شیر (قلب الاسد، شیردل، Regulus): درخشان ترین ستاره در صورت فلکی شیر و ۲۲ مین ستاره درخشان آسمان شب است. قدر ظاهری ستاره ۱٫۳۵ و فاصله تقریبی آن ۷۷ سال نوری است. شیر دل یک سیستم ۴ ستاره ای است که از دو جفت ستاره تشکیل شده است: Regulus A که یک دوتایی طیفی متشکل از یک ستاره رشته اصلی آبی-سفید و یک ستاره همدم (که گمان می رود یک کوتوله سفید باشد) است و Regulus B و Regulus C که ستارگانی کم نور از رشته اصلی با قدر ظاهری ۸٫۱۴ و ۱۳٫۵ هستند. آلفا شیر یک ستاره جوان است و تنها چند میلیون سال سن دارد. جرم ستاره ۳٫۵ برابر جرم خورشید است و نام این ستاره در لاتین به معنای “شاه کوچک” یا “شاهزاده” است.
بتا شیر (ذنب الاسد، Denebola): دومین ستاره درخشان شیر و ۶۱ امین ستاره درخشان آسمان شب. این ستاره یک ستاره از رشته اصلی است که در طبقه بندی ستارگان در رده A3 V قرار دارد. قدر ظاهری ستاره ۲٫۱۱۳ و فاصله تقریبی آن از زمین ۳۵٫۹ سال نوری است. این ستاره بدون دوربین دو چشمی به آسانی قابل رویت است.

جرم بتا شیر ۷۵٪ بیشتر از جرم خورشید، شعاع آن ۱۷۳٪ شعاع خورشید و درخشندگی آن ۱۲ مرتبه بیشتر از خورشید است. این ستاره در دسته ستارگان متغیر دلتا سپری طبقه بندی شده است که به این معناست که درخشندگی ستاره در یک دوره زمانی چند ساعته، اندکی تغییر می کند.

ذنب السد با سن تقریبی کمتر از ۴۰۰ میلیون سال یک ستاره نسبتا جوان محسوب می شود. نام این ستاره در لاتین از نام عربی آن نشات گرفته که به معنی ” دم شیر” است.

گاما شیر (جبهه،Algieba): یک جفت ستاره شامل یک ستاره غول با درخشندگی ۱۸۰ برابر خورشید و قدر ظاهری ۲٫۲۸ و یک همدم کم نور تر با قدر ظاهری ۳٫۵۱ و درخشندگی ۵۰ برابر خورشید است. قدر ظاهری این مجموعه ۱٫۹۸ و فاصله تقریبی آن از خورشید ۱۳۰ سال نوری است. این ستاره در شرایط رصدی مناسب با یک تلسکوپ کوچک قابل مشاهده است. نام ستاره در لاتین و عربی به معنی “پیشانی” است.
دلتا شیر (ظهر الاسد،Zosma): یک ستاره سفید رشته اصلی با قدر ظاهری ۲٫۵۶ و فاصله تقریبی ۵۸٫۴ سال نوری از زمین. ظهر الاسد ۱۵ برابر درخشنده تر از خورشید و کمی بزرگ تر و داغ تر از آن است. این ستاره در حدود ۶۰۰ میلیون سال بعد، به یک غول سرخ تبدیل خواهد شد.

گمان می رود این ستاره به “گروه متحرک دب اکبر” تعلق داشته باشد. گروهی که شامل بسیاری از درخشان ترین ستاره ها در دب اکبر است و دارای منشا و حرکت مشترکی در فضا هستند. نام این ستاره به معنی “کمربند” است.

تتا شیر (زبره الاسد، خراتان، Chort): این ستاره نیز یک ستاره سفید رشته اصلی است. قدر ظاهری ستاره ۳٫۳۲۴ و فاصله تقریبی آن از منظومه شمسی ۱۶۵ سال نوری است. سن این ستاره ۵۵۰ میلیون سال تخمین زده شده که نسبت به خورشید ستاره جوانی محسوب می شود. انتشار بیش از حد مادون قرمز از ستاره تتا شیر نشان دهنده ی وجود یک دیسک پیراستاره ای از گرد و غبار است.
کاپا شیر (منقارالاسد، پوز شیر، Al Minliar): یک ستاره دوتایی با قدر ظاهری ۴٫۴۶ که در فاصله تقریبی ۲۱۰ سال نوری از منظومه شمسی قرار دارد. این ستاره در طبقه بندی ستارگان در رده K2III قرار دارد.
لاندا شیر (Alterf): یک ستاره در کلاس طیفی K5 با قدر ظاهری ۴٫۳۲ که در فاصله ۳۳۶ سال نوری از خورشید قرار دارد.
امیکرون شیر (Subra): یک جفت ستاره با قدر ظاهری ۳٫۵۳ که در فاصله تقریبی ۱۳۵ سال نوری قرار گرفته است.
اتا شیر (Al Jabbah): یک ابرغول سفید با قدر ظاهری ۳٫۵۱ که در فاصله تقریبی ۲۰۰۰ سال نوری از زمین قرار گرفته است. اگرچه این ستاره برای چشم غیر مسلح کم نور دیده می شود، اما درخشش آن ۵۶۰۰ برابر درخشش خورشید است. قدر مطلق این ستاره ۵٫۶۰- است و گمان می رود بخشی از یک سیستم دوتایی باشد.
زتا شیر (ضفیره، گیسو، Adhafera): یک ستاره غول متعلق به کلاس طیفی F0III با قدر ظاهری ۳٫۳۳ که در فاصله تقریبی ۲۷۴ سال نوری از منظومه شمسی قرار دارد. این ستاره ۸۵ مرتبه درخشان تر از خورشید است.
مو شیر (Ras Elased Borealis): یک ستاره متعلق به کلاس طیفی K3 با قدر ظاهری ۴٫۱ که در فاصله ۱۳۳ سال نوری از زمین قرار گرفته است. نام این ستاره به معنی ” شمالی ترین ستاره ی سر شیر” است.
اپسیلون شیر (Ras Elased Australis): پنجمین ستاره درخشان صورت فلکی شیر یک غول درخشان از کلاس طیفی G1 II است. این ستاره در فاصله ۲۴۷ سال نوری از زمین قرار دارد و قدر ظاهری آن ۲٫۹۸ است. نام ستاره به معنی ” جنوبی ترین ستاره ی سر شیر” است.
رو شیر: یک ستاره دوتایی دیگر با قدر ظاهری ۳٫۸۵ و فاصله تقریبی ۵۰۰۰ سال نوری. این ستاره در رده بندی ستارگان در دسته B1 قرار دارد، به این معنی که رو شیر در مراحل تکامل خود به مرحله ابرغول رسیده است.
ایوتا شیر: یک دوتایی طیفی متعلق به کلاس طیفی F3 V با قدر ظاهری ۴ و فاصله تقریبی ۷۹ سال نوری از خورشید. اجزای این دوتایی چنان به هم نزدیک هستند که نمی توان آنها را از طریق یک تلسکوپ تشخیص داد.
سیگما شیر: یک ستاره آبی-سفید با قدر ظاهری ۴٫۰۴۴ که در فاصله تقریبی ۲۱۰ سال نوری قرار دارد.
ولف ۳۵۹ (Wolf 359): یک کوتوله سرخ با قدر ظاهری ۱۳٫۵۴ که در فاصله فقط ۷٫۷۸ سال نوری از زمین قرار گرفته است. با وجود نزدیکی به خورشید، این ستاره را فقط می توان به وسیله تلسکوپ های بزرگ مشاهده کرد. این ستاره یکی از کم جرم ترین و همچنین کم نور ترین ستاره هایی است که تاکنون کشف شده. ولف ۳۵۹ فقط ۰٫۱٪ از انرژی خورشید را منتشر می کند، جرم آن ۸٪ جرم خورشید و شعاع آن فقط ۱۶٪ شعاع خورشید است. عمر ستاره یک میلیارد سال تخمین زده شده است.

ولف ۳۵۹ به عنوان یک ستاره شراره ای طبقه بندی شده است که می تواند در اثر فعالیت های مغناطیسی روی سطح آن به مدت چند دقیقه افزایش چمشگیری در درخشش خود داشته باشد. شعله های ستاره انفجار های شدیدی از پرتوهای گاما و اشعه ایکس منتشر می کنند.

ولف ۳۵۸ یکی از نزدیک ترین ستاره ها به خورشید است. تنها ستاره آلفا قنطورس در صورت فلکی قنطورس و ستاره بارنارد در صورت فلکی مارافسای از این ستاره نزدیک تر هستند. به دلیل نزدیکی به زمین، از این ستاره اغلب در فعالیت ها و فیلم های تخیلی نام برده شده است.

گلیز ۴۳۶ (Gliese 436): یک کوتوله سرخ که در فاصله نسبتا نزدیکی به خورشید قرار گرفته است. قدر ظاهری این ستاره ۱۰٫۶۷ و فاصله آن ۳۳٫۱ سال نوری است.
آی آر سی ۱۰۲۱۶+ (CW Leonis): یک ستاره کربنی که در پوششی از گرد و غبار قرار دارد. فاصله تقریبی ستاره از خورشید بین ۳۹۰ تا ۴۹۰ سال نوری است. این ستاره در مرحله نهایی تکامل خود قرار دارد و در حال تبدیل به یک کوتوله سفید است.

این ستاره در طول دوره ۶۴۹ روزه تغییراتی در درخشش خود نشان می دهد. درخشش نامی آن ۱۱۳۰۰ برابر درخشش خورشید است اما در طول چرخه نوسانی درخشش آن از ۶۲۵۰ تا ۱۵۸۰۰ برابر درخشش خورشید تغییر می کند. بنابراین، قدر ظاهری این ستاره نیز بین ۱٫۱۹ تا ۱۰٫۹۶ متغیر است.

آر شیر: یک غول سرخ که قدر ظاهری آن در یک دوره ۳۱۲ روزه بین ۴٫۴ تا ۱۱٫۳ متغیر است و به عنوان متغیر میرا طبقه بندی می شود. متغیر های میرا ستاره های متغیر نوسانی هستند که در مرحله پایانی تکامل خود قرار دارند. این ستاره ها بسیار قرمز رنگ هستند و دوره نوسانی آنها طولانی تر از ۱۰۰ روز است. آنها در نهایت پوشش خارجی خود را برای تشکیل سحابی سیاره نما بیرون می ریزند و در طول چندین میلیون سال به کوتوله های سفید تبدیل می شوند.

اجرام عمیق آسمانی در صورت فلکی مرداد

مسیه ۶۵ (M65, NGC3623): یک کهکشان مارپیچی متوسط با قدر ظاهری ۱۰٫۲۵ که در فاصله تقریبی ۳۵ میلیون سال نوری قرار دارد. این کهکشان توسط شارل مسیه در سال ۱۷۸۰ کشف شد. مسیه ۶۵، مسیه ۶۶ و NGC 3628 گروه کهکشانی معروف “سه گانه شیر” را تشکیل می دهند. به نظر می رسد دیسک مسیه ۶۵ کمی منحرف شده باشد، که، همراه با فعالیت های ستاره فشان اخیر، نشان می دهد که این کهکشان در حال تعامل با جرم دیگری است.

مسیه ۶۶

مسیه ۶۶ (M66, NGC 3627): یک کهکشان مارپیچی متوسط دیگر که در سال ۱۷۸۰ توسط شارل مسیه کشف شد. قدر ظاهری کهکشان ۸٫۹ و فاصله تقریبی آن ۳۶ میلیون سال نوری است. M66 تقریبا ۹۵۰۰۰ سال نوری عرض دارد و به دلیل خطوط گرد و غبار و خوشه های درخشان خود معروف است.

این کهکشان به همراه M65 و NGC 3628 بخشی از سه گانه شیر است. M66 و NGC 3628 در گذشته با یکدیگر برخورد داشته اند و تعامل گرانشی بین این دو منجر به تمرکز یک توده مرکزی غلیظ در M66 شده است.

مسیه ۹۵

مسیه ۹۵ (M95, NGC 3351): یک کهکشان مارپیچی میله ای با قدر ظاهری ۱۱٫۴ که در فاصله تقریبی ۳۸ میلیون سال نوری قرار دارد. M95 به همراه M96 و M105 و حداق ۹ کهکشان دیگر به گروه کهکشانی M96 متعلق است.
مسیه ۹۶(M96, NGC 3368): یک کهکشان مارپیچی متوسط با قدر ظاهری ۱۰٫۱ و فاصله تقریبی ۳۱ میلیون سال نوری. M96 درخشان ترین کهکشان در گروه کهکشانی M96 است.
مسیه ۱۰۵ (M105, NGC 3379): یک کهکشان مارپیچی با قدر ظاهری ۱۰٫۲ که در فاصله تقریبی ۳۲ میلیون سال نوری قرار دارد. این کهکشان به دلیل داشتن یک سیاه چاله فوق پرجرم در مرکز آن شناخته شده است.
NGC 3628: یک کهکشان مارپیچی بدون میله که در فاصله تقریبی ۳۵ میلیون سال نوری از منظومه شمسی قرار دارد. این کهکشان به همراه مسیه ۶۵ و مسیه ۶۶ گروه کهکشانی سه گانه شیر را تشکیل می دهند.
NGC 3384: یک کهکشان بیضوی که در فاصله ۳۵٫۱ میلیون سال نوری قرار گرفته است. این کهکشان در سال ۱۷۸۴ توسط ویلیام هرشل کشف شد. ستاره هایی که در ناحیه مرکزی این کهکشان قرار دارند بسیار قدیمی هستند. بیش از ۸۰٪ از آنها از ستاره های جمعیت II هستند که بیش از یک میلیارد سال سن دارند. NGC ۳۳۸۴ به گروه کهکشان های M96 تعلق دارد.
NGC 3842: یک کهکشان بیضوی که به دلیل داشتن یکی از بزرگ ترین سیاه چاله های شناخته شده، قابل توجه است. باور بر این است که جرم این سیاه چاله که در مرکز کهکشان قرار دارد، ۹٫۷ میلیارد برابر جرم خورشید است. قدر ظاهری این کهکشان ۱۲٫۸ و فاصله تقریبی آن از زمین ۳۳۱ میلیون سال نوری است.
NGC 3596: یک کهکشان مارپیچی متوسط با قدر ظاهری ۱۲ که در سال ۱۷۸۴ توسط ویلیام هرشل کشف شد. این کهکشان را می توان در زیر ستاره ی درخشان تتا شیر پیدا کرد.