
پان (pan)، قمر چوپان گردویی شکل زحل
پان نام یکی از قمرهای سیاره زحل یا کیوان است که شکل عجیب و غریبی دارد. این ماه که برای اولین بار توسط دانشمندی به نام شوالتر کشف شد، نام خود را از اساطیر یونان باستان گرفته است. در ادامه به بررسی این قمر عجیب و غریب سیاره زحل می پردازیم.
کشف قمر پان
پان در سال ۱۹۹۰ توسط شوالتر (M.R. Showalter) با استفاده از تصاویر گرفته شده توسط فضاپیمای Voyager 2 کشف شد. اما اطلاعات بیشتر در مورد این قمر زحل توسط فضاپیمای کاسینی برای زمین مخابره شد. در طی آخرین مراحل مأموریت کاسینی، این فضاپیما بین سیاره و حلقه های آن پرواز کرد و نمای جدیدی را در مورد این سیستم دیدنی ارائه داد. فضاپیمای کاسینی، که سیاره حلقه دار زحل را نزدیک به مدت ۱۳ سال مورد مطالعه قرار داد، نشان داد که برخلاف ماه کروی کره زمین، قمرهای کوچک نزدیک به کیوان دارای اشکال عجیب و نامنظم هستند.
بررسی اجمالی پان
پان یکی از قمرهای داخلی عجیب و شگفت انگیز زحل است که توسط کاسینی آشکار شده است. pan، داخلی ترین قمر شناخته شده زحل، دارای شعاع متوسط ۸٫۸ مایل (۱۴٫۱ کیلومتر) و در فاصله ۸۳۰۰۰ مایل (۱۳۴،۰۰۰ کیلومتر) دورتر از کیوان، در محدوده مدارهای Encke Gap از حلقه A زحل است. این قمر تقریبا در هر ۱۴ ساعت به دور زحل می چرخد. شکل قمر پان را اغلب به صورت یک گردو یا راویولی (نوعی پاستای بالشتی شکل کوچک و مغزپُر) یا یک شقاب پرنده چروکیده در نظر می گیرند.
علت نامگذاری قمر پان، pan
قمرهای زحل در ابتدا با تایتان های (ایزدان نیرومند) یونانی و رومی و فرزندان تایتان ها نامگذاری شده بودند. اما با کشف تعداد زیادی ماه جدید، دانشمندان شروع به انتخاب اسامی از اساطیر بیشتر کردند، از جمله داستان های گالیک ، اینوئیت و نورس.
پان، موجودی است که شبیه مردی دارای شاخها و پاها و موهای بز است. پان در اساطیر یونانی خدای طبیعت و جنگل، خدای شکارچیان و چوپانان فلوت زن و محافظ گله هاست. قمر پان زحل نیز از آن جایی که مسئول باز نگه داشتن شکاف است و خرده ریزه های حلقه های زحل را جاروب می کند به عنوان یک قمر چوپان شناخته می شود. در واقع پان در شکاف حلقه ها در حال گردش است و منطقه را از ذره های ولگرد و یخی و گرد و غبار دور نگه می دارد.
دنیاهای عجیب و غریب جدید مانند پان به ما یادآوری می کند که هنوز گوشه های عجیب و غریب و کشف نشده در منظومه شمسی وجود دارد.
منبع: space.com،solarsystem.nasa.gov
مترجم: معصومه اشرفی
بیشتر بخوانید:
نخستین انسانی که راهپیمایی فضایی انجام داد درگذشت!