کودکی و نوجوانی انوشه انصاری
چقدر درباره ایراندختی که پیشتاز عرصه فضا شد می دانید؟ انوشه انصاری مهاجری ایرانی است که با چالش ها و موانع بزرگی غلبه کرد و به یک فضانورد تبدیل شد. او که در مشهد به دنیا آمد، با طی کردن مسیری پر فراز و نشیب، توانست به عنوان اولین زن گردشگر فضایی دنیا، اولین ایرانی فضانورد و اولین زن مسلمان فضانورد به فضا راه یابد.
انوشه در مشهد به دنیا آمد، در چهار سالگی به دلیل تحصیل و شرایط شغلی پدر به تهران نقل مکان کردند. پس از جدا شدن پدر و مادرش، انوشه و خواهرش با مادر زندگی می کنند. در سیزده سالگی انوشه انصاری انقلاب در ایران را تجربه می کند. او که به همراه خواهر کوچکترش آتوسا در یک مدرسه فرانسوی به تحصیل مشغول بوده، پس از انقلاب اسلامی مجبور به تغییر مدرسه می شوند.
مهاجرت به آمریکا
در ۱۹۸۰ میلادی جنگ عراق علیه ایران آغاز می شود. انوشه، در اواخر دوران دبیرستان به همراه مادر و خواهرش از طریق خاله اش برای مهاجرت به آمریکا اقدام می کند. آن ها در ۱۹۸۳ میلادی عازم آلمان می شوند تا شاید بتوانند پدر را که از مادرش جدا شده بود نیز با خود به آمریکا ببرند. در نهایت آن ها بدون پدر در ۱ آوریل ۱۹۸۴ به نیویورک رسیدند و از آن جا به واشنگتن دی سی پرواز کردند.
خاله شمسی که همسری آمریکایی داشت، از آن ها استقبال کرد و انوشه و خواهرش در خانه آن ها ساکن شدند و پس از ثبت نام در مدرسه، از آن جا که زبان انگلیسی ضعیفی داشتند، شروع به فراگیری زبان انگلیسی کردند. در ۱۹۸۵ میلادی، انوشه با درجه عالی از دبیرستان فارغ التحصیل شد و برای اقامت پدر خود اقدام کرد.
تحصیل در رشته مهندسی الکترونیک و ازدواج
رویای انوشه تحصیل در رشته اخترفیزیک و رفتن بین ستارگان بود، از آن جا که نمره SAT یا آزمون استعداد تحصیلی در قسمت شفاهی برای برگزیده شدن در دانشگاه پرینستون کم بود، انوشه تصمیم به تحصیل در دانشگاه جورج مایسون در رشته مهندسی الکترونیک می گیرد.
وی پس از فارغ التحصیلی در این رشته در شرکت ارتباطات راه دور MCI مشغول به کار می شود و همزمان با کمک هزینه این شرکت در دوره کارشناسی ارشد نیز به تحصیل می پردازد. انوشه در آن جا با همسرش حمید انصاری آشنا شد. آشناییتی که بعد از دو سال منجر به ازدواج می گردد. آن ها با پشت سر گذاشتن سختی های مادی زیادی سرانجام توانستند شرکت خود با عنوان فن آوری های ارتباطات راه دور را تاسیس کنند.
مشارکت در ساخت فضاپیما
چند سال بعد، زمانی که شرکت آن ها پیشرفت زیادی می کند، آن ها شرکت را فروخته و به هاوایی می روند. در آن جاست که رویای کودکی انوشه دوباره خود را نشان می دهد، پرواز در میان ستارگان. آن ها در بازگشت به تگزاس، وارد تجارت فضایی با شرکت ایکس پرایز شدند که به دنبال ساخت فضاپیماهایی بود تا بتوانند به صورت خصوصی مسافران را به فضا ببرند.
رویای من برای ستارگان
سرانجام پس از آزمایش های بسیار در ساخت این فضاپیماها و پشت سر گذاشتن مراحل مختلف آموزش برای پرواز و قرارگیری در فضا، انوشه انصاری به همراه میخاییل تیورین روسی و مهندس پرواز اسپانیایی-آمریکایی، مایکل لوپز الگریا، در ۲۰ سپتامبر ۲۰۰۶ توسط فضاپیمای سایوز به فضا پرتاب شد و اقامت ۹ روزه اش را در فضا آغاز کرد و به رویای کودکی خود جامه عمل پوشاند.
انوشه انصاری از آماده شدن برای سفر به فضا و تجربه بعد از آن اینچنین روایت می کند:
خبر زیر در سال ۲۰۰۶ و قبل از سفر انوشه انصاری به فضا در روزنامه نیویورک تایمز منتشر شده است:
او رویای ستارگان را داشت.
از بالکن خانه ای در مشهد، شهری بین دو ناحیه کوهستانی در شمال شرقی ایران، دختری جوان به ستاره ها نگاه می کند. ستاره های بسیار دور اما به اندازه کافی نزدیک برای ساختن یک رویا.
“من در آنجا دراز می کشیدم، به آسمان نگاه می کردم و شگفت زده می شدم. من خیلی جوان بودم اما به فضا بسیار علاقه داشتم؛ فضا همیشه در قلب من بوده است”
و اکنون رویای آن دختر در حال تبدیل شدن به واقعیت است و انوشه انصاری برای تبدیل شدن به اولین زن فضانورد آماتور که به فضا می رود، در حال آماده شدن است.
در روز دوشنبه، ۱۸ سپتامبر ۲۰۰۶ انوشه انصاری و دو فضانورد حرفه ای قرار است با یک فضاپیمای روسی سایوز از پایگاه پرتاب بایکونور در قزاقستان به سمت ایستگاه فضایی بین المللی پرتاب شوند.
خانم انصاری، که اکنون یک شهروند آمریکایی و یک کارآفرین ثروتمند است، قرار است چهارمین توریست فضایی باشد که برای دیدن ایستگاه فضایی می رود.(قیمت نامشخص است؛ هزینه هر سفر فضایی که اکثر آنها با برنامه فضایی روسیه و توسط شرکتی در وین به نام Space Adventures (ماجوراجویی فضایی) که این سفر را نیز ترتیب داده است، انجام می شوند در حدود بیش از ۲۰ میلیون دلار گزارش شده است).
“دنیس تیتو” یک تاجر آمریکایی، اولین آماتوری بود که در سال ۲۰۰۱ از ایستگاه فضایی دیدن کرد، پس از او در سال ۲۰۰۲، “مارک شاتل ورث” کارآفرین آفریقای جنوبی و به دنبال آن دانشمند و تاجر آمریکایی، “گرگوری اولسن” در سال ۲۰۰۵ به سفر فضایی رفتند.
سفر به فضا برای خانم انصاری هم مورد انتظار و هم غافلگیر کننده بود. او به عنوان جایگزین یک تاجر ژاپنی به نام “دایسوکه انوموتو” که ماه ها به عنوان توریست فضایی بعدی در حال آموزش بود در نظر گرفته شده بود. اما در ۲۰ آگوست، آژانس فضایی روسیه اعلام کرد که یک وضعیت پزشکی غیر نامعلوم، او را فاقد شرایط لازم برای سفر کرده است. بنابراین سفرفضایی به خانم انصاری رسید. در یک مصاحبه، خانم انصاری گفت متاسف است که آقای انوموتو این فرصت را از دست داده است؛ آنها در طول تمرینات با هم آشنا شده بودند.
در مصاحبه زیر که در سال ۲۰۱۷ انجام شده است انوشه انصاری به ما درباره ی سفر فضایی خود و تبدیل شدن به اولین زن گردشگر فضایی می گوید:
چه چیزی از ابتدا شما را مشتاق رفتن به فضا کرده است؟
این برای من یک رویای کودکی است. من همیشه عاشق ستاره ها بودم و به این فکر می کردم که چطور می توانم واقعا به آن بالا بروم و بودن در فضا را تجربه کنم. من همواره با اینکه نمی دانستم چگونه اما می دانستم که به یک فضانورد تبدیل خواهم شد. در آن زمان، من به این رویا اعتقاد داشتم و در نهایت با شانس بسیار و کار سخت، من آن رویا را به واقعیت تبدیل کردم.
آیا قبل از سفر به این فکر کرده بودید که شما اولین شهروند غیر نظامی زن هستید که به فضا می روید؟
نظری ندارم و اگر بخواهم صادق باشم، اگر من صدمین زن فضانورد هم بودم، به این سفر می رفتم و به همین اندازه از آن لذت می بردم. برای من، مهم نبود که اولین نفر در چیزی باشم، بلکه این مهم بود که تجربه ی واقعی از آنچه می خواستم، داشته باشم.
چه آموزش هایی برای رفتن به ایستگاه فضایی مورد نیاز بود؟
آموزش ها بسیار سخت هستند. من تقریبا برای یک سال آموزش دیدم، بیشتر آن را در روسیه بودم. من تمرینات فیزیکی زیادی داشتم، در کلاس های آموزش یاد می گرفتم که چطور به ایستگاه فضایی وارد شوم، فضانوردان حاضر در آنجا چه کارهایی انجام می دهند و چگونه اگر چیزی خراب شود آن را تعمیر می کنند. همچنین تمرینات بسیاری برای زنده ماندن وجود داشت. و من باید زبان روسی را نیز یاد می گرفتم. آموزش هر روز از ساعت ۷ صبح تا ۷ شب بود و من به کلاس ها و شبیه سازی های مختلف می رفتم.
چگونه هزینه سفرتان را تامین کردید؟
من این رویا را داشتم، اما زندگی و حرفه ی من مسیر دیگری را در پیش گرفتند. وقتی به آمریکا آمدم، انگلیسی صحبت نمی کردم. من حتی یک شهروند آمریکایی هم نبودم. در اینجا من ۱۶ سال داشتم و هیچ راهی برای ورود به ناسا نمی دیدم. وارد مسیر مهندسی و علوم کامپیوتر شدم که در آخر مسیر شغلی مناسبی برای من بود. این مسیر باعث شد من یک مهندس موفق و پس از آن یک کارآفرین موفق از طریق تاسیس و فروش یک شرکت شوم.
پس از آن، من می توانستم بر روی آنچه می خواستم انجام دهم، که رفتن به فضا بود، تمرکز کنم. در میان فعالیت من در شرکت هایم- یکی که در حال حاضر در آن مشغول هستم و شرکت قبلی- من زمان آزادی برای تمرکز بر روی رویایم داشتم که در تمام این مدت آن را زنده نگه داشته بودم. اولین قدم در واقع تامین بودجه این سفر بود، که با تاسیس نوعی شرکت صنایع فضایی خصوصی که در حال حاضر یک صنعت ۱۰۰ میلیارد دلاری پر رونق است، تامین شد. من از اینکه بخشی از آن هستم، افتخار می کنم. از آنجا، مشارکت من با جامعه فضایی به من اجازه داد که در برنامه فضایی روسیه شرکت کنم.
امیدوار بودید از سفر فضایی خود چه چیزی به دست آورید؟
بیش از هر چیز این سفر برای من، تحقق یک رویا بود. شبیه کسی که میخواهد به قله اورست صعود کند و در تمام زندگی این رویای اوست. این سفر چیزی بود که من احساس کردم زندگی من بدون آن کامل نخواهد بود. من فکر می کنم داشتن این تجربه جواب این پرسش ها را به من داد: چرا من اینجا هستم؟ هدف من در جهان چیست؟ چرا من در سیاره زمین هستم؟ من همواره مجذوب کیهان شناسی و چگونگی تشکیل جهان و هدف آن هستم و بودن در فضا به من درک و قدردانی بهتری از کیهان داد.
غافلگیرکننده ترین بخش سفرشما چه بود؟
شما آموزش بسیار می بینید و تک تک جزئیات سفر را تمرین کرده و همه چیز شبیه سازی شده است. بنابراین من نمی توانم بگویم از چیزی غافلگیر شدم به جز اینکه همه چیز بهتر از آنچه تا به حال تصور می کردم بود. فکر می کردم از نظر روانی برای آن لحظه آماده شده بودم، اما من در حیرت و شگفتی بودم که جهان ما چه اندازه می تواند زیبا باشد. این تجربه ی لذت بخشی بود و من به یاد می آورم، اولین لحظه ای که زمین را دیدم، احساس عمیق زندگی را حس می کردم. این یک سیاره زنده است، گرما و انرژی دارد و من در آن لحظه هم گریه می کردم و هم می خندیدم.
اهمیت برنامه فضایی چیست و آیا شما درباره ی آینده آن نگران هستید؟
تا سال های اخیر، زمانی که بودجه را کاهش می دادند، برنامه های فضایی با مشکل مواجه می شدند زیرا مردم نمی دانستند این برنامه ها چه اندازه اهمیت دارند. بسیاری از آنچه من انجام می دهم، تلاش برای حمایت و توسعه برنامه های فضایی و اهمیت تحقیقات فضایی برای آینده بشر است. رفتن به فضا فقط به معنی رفتن واقعی به آنجا نیست بلکه به معنی درک بهتری از خودمان، منشا حیات، منشا سیاره مان و درک بهتری از محیط و سیاره زمین و توانایی حفظ آن است. من فکر می کنم گاهی اوقات مدارک علمی و داده ها برای دولت مطلوب نیستند. وقتی تصاویری از ذوب شدن یخ ها از ماهواره های در فضا به دست می آوریم، این چیزی نیست که ما بتوانیم با آن مخالف باشیم. من امیدوارم اتفاقی که برای EPA (سازمان حفاظت از محیط زیست آمریکا) افتاد برای برنامه فضایی نیفتد.
و در آخر آیا شما خودتان را یک الگو می دانید؟
امیدوارم این طور باشد. من خودم را یک قصه گو در نظر می گیرم و می دانم که قصه ها تاثیر خود را می گذارند. من به مردم داستان زندگی ام را می گویم و به آنها اجازه می دهم از هر بخشی از آن که با زندگی شان مانوس است استفاده کنند. شاید داستان زندگی من به آنها در تصمیمات سخت و یا شرایط دشوار کمک کند.
گروه علمی آموزشی شباهنگ با هدف اعتلای هر چه بیشتر آموزش و پرورش و رشد خلاقیت، به ارائه خدمات آموزشی در جهت شناسایی و ترویج مفاهیم آموزشی از جمله نجوم آماتوری، برگزاری تورهای رصدی در مدارس و دانشگاه ها، کلاس آزمایش های مهیج، کلاس پزشک کوچک (زیست شناسی و آناتومی بدن)، کلاس های رباتیک، کارگاه های ساخت هواپیما موتورکشی و هواپیما مدل، کارگاه های تفریحی از جمله پخت پنکیک و کاسه شکلاتی و … پرداخته است. شباهنگ این افتخار را دارد که در برگزاری انواع مختلفی از کلاس ها و کارگاه های علمی، آموزشی و تفریحی با مدارس و مراکز آموزشی و پژوهشی همکاری داشته باشد. گروه شباهنگ همچنین به عنوان تولیدکننده و عرضه کننده تجهیزات شبیه سازی نجوم، آماده ارائه محصولات خود می باشد.
اینستاگرام : Shabahang.planetarium
تلگرام : shabahang_planetarium@
منبع: nytimes.com، broadly.vice.com
مترجم: لیلا رضایی
