منظومه شمسی، سامانه خورشیدی یا Solar System
آشنایی با منظومه شمسی، سیاره ها و دیگر اجزای سامانه خورشیدی
سامانه خورشیدی سامانه ای است که در آن اجرامی به دور ستاره خود، یعنی خورشید می گردند. به عبارت دیگر خورشید و آنچه که به دور خورشید می چرخد، منظومه شمسی ما را تشکیل می دهد. خورشید بزرگ ترین ستاره کشف شده انسان ها در منظومه شمسی است که همه چیز شامل سیاره ها، قمرهای آن ها، سیارک ها، دنباله دار ها و شهاب سنگ ها، گرد و غبار و تکه یخ هایی که دور خورشید می گردند را شامل می شود. همه این اجرام دور ستاره خود، یعنی خورشید زیبا می گردند.
اگر بخواهیم درباره تفاوت یک ستاره با سیاره بیشتر بدانیم باید عنوان کرد که ستاره ها اجسام داغ و نورانی هستند که نور خود را خودشان تولید می کنند. حال آن که یک سیاره، جسمی همانند زمین است که تنها با منعکس کردن نور ستاره خود درخشندگی و نور دارد، همچنین ستاره ها بسیار بزرگ تر از سیاره ها هستند. در منظومه شمسی نیز خورشید ستاره ماست. ستاره ای معمولی، نه خیلی بزرگ و نه خیلی کوچک.
سیاره های داخلی و خارجی
به دور ستاره ما، هشت سیاره می چرخند و تشکیل سامانه خورشیدی را می دهند. این هشت سیاره عطارد(تیر)، زهره(ناهید)، زمین، بهرام (مریخ)، هرمز (مشتری)، کیوان (زحل)، اورانوس و نپتون و پنج سیاره کوتوله تاکنون شناختهشده (سرس، پلوتو، هائومیا، ماکی ماکی و اریس) است.
سیاره های نزدیک تر، یعنی عطارد، زهره، زمین و مریخ را سیاره های داخلی می نامند که بافتی سنگی، جرم زیاد و قطر کمی دارند.
چهار سیاره بعدی سیاره های خارجی هستند که از این چهار سیاره دو سیاره شامل مشتری، زحل، سیاره های گازی هستند که به آن ها غول های گازی می گویند. عمده گازهای تشکیل دهنده سیاره های گازی، هیدروژن و هلیوم هستند.
اورانوس و نپتون نیز غول های یخی منظومه ما هستند که جنسشان از گازهای یخ زده است.
بیشتر بخوانید:
آشنایی با کره ماه، اندازه و فاصله ماه از خورشید
اجزای دیگر منظومه شمسی
سامانه خورشیدی، دربرگیرنده اجرام دیگری از جمله ماه ها، سیارک ها، شهاب وارها، شهاب ها، شهاب سنگ ها و دنبالهدارهاست.
قمر:
ماه ها به اجسامی آسمانی گفته میشود که گرد جسم آسمانی بزرگ تری (سیاره) بگردند. در منظومه شمسی ما، زمین دارای یک ماه و مریخ شامل دو ماه است. عطارد و زهره بدون قمر هستند و سیارات گازی شکل تعداد زیادی قمر دارند.
سیارک ها:
اجسام کوچکی هستند که از سنگ یا فلز و سنگ و فلز ساخته شده و معمولاً اجسام نامنظمی هستند و بر گرد خورشید حرکت میکنند. مانند پلوتون. در هنگام کشف پلوتون، در سال ۱۹۳۰ تا ۲۴ اوت ۲۰۰۶ این سیارک، نهمین سیاره سامانه خورشیدی به حساب می آمد، اما اکنون بنا بر تعریف نوین انجمن بینالمللی اخترشناسی سیاره «پلوتون» یک سیاره کوتوله محسوب می شود.
سیارک پلوتو
شهاب واره، شهاب و شهاب سنگ:
در علم ستاره شناسی به قطعه های صخره با فلز که در فضا شناورند شهابواره گفته می شود. زمانی که این قطعات وارد جو یک سیاره بشوند شهاب نامیده می شوند و زمانی که به سطح سیاره برخورد کنند شهاب سنگ نام میگیرند.
علاوه بر آنچه گفته شد، ماده ای رقیق و فشرده به نام محیط میانسیاره ای در فاصله میان سیارات و اجسام دیگر وجود دارد. این تصور که فضا یک خلأ کامل است، نادرست است و مواد محیط میان سیاره ای در فضا وجود دارد که از هیدروژن خنثی و غیر یونیزه شده، گاز پلاسما، پرتوهای کیهانی و ذرات گرد و غبار ساخته شده است. در زیر تصاویری از شهاب سنگ ها و دنباله دارها می بینید.
اینستاگرام : Shabahang.planetarium
تلگرام : shabahang_planetarium@
منبع: Solar System
مترجم: معصومه اشرفی