دنباله دارها، ستاره یا یک جرم یخی؟
سال ها باور بر این بود که دنباله دارها، ستاره هستند. هنوز هم بسیاری از مردم دنباله دارها را ستاره می نامند. اما در واقع دنباله دارها یا comets، باقیمانده مجموعه ای از گاز، یخ، سنگ و غبار هستند که حدود ۴٫۶ میلیارد سال پیش در منطقه بیرون سیارات شکل گرفتند و در مدار بیضی کشیده ای به دور خورشید در گردش هستند.
بعضی از دانشمندان معتقدند که برخی دنباله دارها، آب و مولکول های کربن لازم برای تشکیل حیات در زمین را به این سیاره آورده اند.
قسمت های مختلف یک دنباله دار
دنباله دارها از سه بخش تشکیل شده اند:
هسته: قسمت اول دنباله دار که هسته نام دارد، با قطر چند کیلومتر، بخش مرکزی آن را تشکیل می دهد و شامل یخ و گازهای منجمد است.
گیسو: گیسوی دنباله دار توده ابر مانند سر دنباله دار با قطر چند صد هزار کیلومتر است و با تابش خورشیدی نمایان می شود.
دم: هر دنباله دار، اغلب یک یا دو دم دارد. دم غباری و دم یونی. پرتوهای خورشید، ذرات غبار را از قسمت گیسو به بیرون هل می دهند. این ذرات سبب تشکیل دم غباری دنباله دار می شوند. از سوی دیگر زمانی که بادهای خورشیدی بخشی از گازهای دنباله دار را به یون تبدیل می کنند، این یون ها به بیرون از گیسو راه یافته و دم یونی را تشکیل می دهند.
به بیان ساده تر باقیمانده مجموعه ای از گاز، یخ، سنگ و غبار در خارج از منظومه شمسی سرگردانند. کشش گرانشی سیارات خارجی منظومه شمسی می تواند بر این اجرام تاثیر گذاشته و آن ها را به درون منظومه شمسی بکشاند. آن ها وقتی به درون منظومه شمسی حرکت کرده و به خورشید نزدیک می شوند، باد و فشار تابشی خورشیدی باعث می شود دم دنباله دارها درخلاف جهت خورشید قرار گرفته، یخ سطح آن ها آب شده و کریستالی از غبار و یخ در دم آن شکل بگیرد.
دنباله دارها، نشانه بدبختی در باور مردم دور
مردم دوران کهن، دنباله دارها را نشانه ای از بدبختی و عامل ترس و زنگ هشداری برای خود می دانستند. شاید دلیل این باور به علت شباهت دنباله دارها به شمشیر هایی آتشین بود که در آسمان حرکت می کردند و حرکت آن ها قابل پیش بینی نبود.
بیشتر بخوانید:
معروفترین دنباله دار و نقش آن در مطالعات دانشمندان
شاید دنباله دار هالی را بتوان به عنوان معروفترین دنباله دار نام برد. به طوری که بیشتر اطلاعاتی که درباره دنباله دارها وجود دارد، از مطالعه گسترده دنباله دار هالی که در سال ۱۹۸۶ از نزدیکی زمین گذر کرد، به دست آمده است. این دنباله دار، هر ۷۶ سال که در نزدیکی خورشید قرار می گیرد با چشم غیر مسلح قابل رویت می شود. در سال ۱۹۸۶ که این دنباله دار به مدار زمین نزدیک شد، توسط ۵ فضاپیما مورد مطالعه قرار گرفت و درباره ی ساختار هسته آن اطلاعات بی سابقه ای بدست آمد.
با مطالعه دنباله دار هالی مشخص شد این دنباله دار شامل قسمت های مساوی یخ و غبار بوده که ۸۰ درصد یخ آن از جنس آب و ۱۵ در صد یخ آن از جنس یخ کربن مونواکسید و هسته آن به طرز شگفت انگیزی سیاه بود. به باور دانشمندان، باید سایر دنباله دارها نیز از لحاظ شیمیایی ساختاری شبیه به دنباله دار هالی داشته باشند.
کتیبه بابلی که پیدایش دنباله دار هالی در آسمان در آن ثبت شده است.
ترجمه زیرنویس: «مشاهده بابلی دنباله دار هالی ۱۶۴ سال قبل از میلاد. یاد داشتهای روزانه بابلی مشاهدات نجومی از ماه و سیاره های ثبت شده از قرن هفتم به بعد. یادداشت ها برای سال های ۱۶۴ تا ۱۶۳ قبل از میلاد شامل مشاهده دنبالهدار هالی در نخستین و آخرین مشاهده آن است. این مشاهدات از تاریخ ۲۲ تا ۲۸ سپتامبر ۱۶۴ سال پیش از میلاد صورت گرفته است».
موسسه علمی آموزشی شباهنگ با هدف اعتلای هر چه بیشتر آموزش و پرورش و رشد خلاقیت، با برگزاری انواع کلاس ها، سعی دارد در زمینه افزایش سطح آگاهی و پررش استعدادها و خلاقیت دانش آموزان در زمینه های مختلف فعالیت داشته باشد. این گروه با برگزاری کلاس ها و کارگاه های مختلف از جمله آسمان نمای متحرک دیجیتال، کارگاه های پزشک کوچک، کلاس های نجوم، کلاس های خلاقیت و پرورش رشد فکری، کارگاه های رباتیک، ساخت هواپیما و کلاس های رباتیک، کارگاه های ساخت هواپیما موتورکشی، کارگاه های تفریحی از جمله پخت پنکیک، کاسه شکلاتی و … توانسته به تجربه خوبی در زمینه آموزش به دانش آموزان برسد و قدم های مثبت و رو به رشدی را بردارد.
شباهنگ این افتخار را دارد که در برگزاری انواع مختلفی از کلاس ها و کارگاه های علمی، آموزشی و تفریحی با مدارس و مراکز آموزشی و پژوهشی همکاری داشته باشد.
اینستاگرام : Shabahang.planetarium
تلگرام : shabahang_planetarium@